Sinterklaas in Tsjechië (Mikuláš)
Ook in Tsjechië leeft de figuur van Sint-Nicolaas voort. Daar heet hij Mikuláš en hij verschijnt op de avond van 5 december samen met een engel (anděl) en een duivel (čert). Het is een spannend, maar vriendelijk straat- en scholenfeest waarbij kinderen een versje of liedje brengen en iets lekkers krijgen. Hieronder lees je precies hoe het Sinterklaasfeest in Tsjechië werkt en wat de verschillen met Nederland zijn.
Wie is Mikuláš?
Mikuláš is de Tsjechische benaming voor Sint-Nicolaas. Net als onze Sinterklaas draagt hij mijter en staf en heeft hij een bisschoppelijk gewaad. Hij markeert de start van de adventstijd en verschijnt vooral op 5 december in de avond, als hij door straten, pleinen, scholen en winkelcentra trekt.
Het trio: Mikuláš, anděl en čert
Het Tsjechische Sinterklaasfeest draait om het trio Mikuláš (goed), anděl (engel; beloning) en čert (duivel; ondeugd). Ze spreken kinderen aan, vragen of ze braaf zijn geweest en laten hen een říkanka (versje) of liedje voordragen. Waar de engel lekkers uitdeelt, rammelt de duivel soms met kettingen voor een beetje theatrale spanning, alles met een knipoog.
Hoe vieren ze Sinterklaas in Tsjechië?
Je ziet het trio vooral op straat en in openbare ruimtes. In grotere steden zijn er kleinschalige optredens of rondgangen; op scholen wordt een klasbezoek georganiseerd en mogen kinderen individueel of in groepjes optreden. Ouders geven soms vooraf briefjes mee met complimenten of aandachtspunten voor het “gesprek” met Mikuláš, vergelijkbaar met het Zwitserse Goldene Buch.
Wat krijgen kinderen van Mikuláš?
De beloning is traditioneel en symbolisch. Denk aan mandarijnen, noten, peperkoek (perníčky), chocolade of een klein speeltje. Ondeugende kinderen krijgen voor de grap wel eens een aardappel of stuk kool van de duivel. Grote cadeaus of Pakjesavond zoals in Nederland komen hier niet voor.
Zetten kinderen in Tsjechië hun schoen?
Ja, vaak één avond: kinderen zetten op 5 december hun schoen bij raam of deur. De volgende ochtend ligt er iets kleins in. Er zijn meestal geen surprises of uitgebreide gedichten zoals bij ons.
Verschillen tussen Sinterklaas in Tsjechië en Nederland
- Datum: Beide landen kennen 5 december, maar in Nederland leeft het feest wekenlang toe naar Pakjesavond.
- Begeleiders: In Tsjechië anděl en čert (engel/duivel), in Nederland Zwarte Pieten.
- Vorm: Geen landelijke intocht of tv-journaal; het is kleinschaliger en vooral op straat/school.
- Cadeaus: Voornamelijk lekkernijen en kleine presentjes; geen grote pakjesavond.
- Locatie: Openbaar (straat, scholen, winkels) i.p.v. thuis met surprises/gedichten.
Waar zie je Mikuláš het meest?
In steden en grotere plaatsen is de kans het grootst om het trio te spotten op drukke pleinen, winkelstraten en scholen. Voor kleine kinderen kan de čert spannend zijn; de engel en Mikuláš waken ervoor dat het altijd speels en vriendelijk blijft.
Overzicht: vergelijking Nederland – Tsjechië
| Kenmerk | Nederland | Tsjechië |
|---|---|---|
| Naam | Sinterklaas | Mikuláš |
| Datum | 5/6 december | 5 december (avond) |
| Begeleiders | Pieten | Anděl (engel) en čert (duivel) |
| Schoen zetten | Meerdere keren | 1 keer (rond 5 december) |
| Locatie feest | Thuis, school, intocht | Straat, school, winkels |
| Soort cadeau | Grote pakjesavond | Lekkernijen & kleine cadeautjes |
Kortom: Sinterklaas in Tsjechië is een sfeervolle traditie met Mikuláš, anděl en čert in de hoofdrol. Geen groots cadeaufeest, wel veel symboliek, spanning en beloning voor goed gedrag, elk jaar opnieuw een belevenis voor kinderen en ouders.