Schoen zetten: alles wat je wilt weten over deze Sinterklaastraditie
Voor veel kinderen in Nederland is het hét hoogtepunt in de aanloop naar pakjesavond: schoen zetten voor Sinterklaas. Met een verlanglijstje, een mooie tekening of een liedje hopen ze dat de Sint of zijn Pieten er ’s nachts iets in stoppen. Maar waar komt deze traditie vandaan? Wanneer mag je je schoen zetten? En wat doen kinderen erin? In dit artikel lees je alles over het schoentje zetten, van de geschiedenis tot leuke tips voor ouders.
Wat is het schoen zetten?
Schoen zetten is een eeuwenoude traditie waarbij kinderen hun schoen klaarzetten, meestal bij de open haard, achterdeur of verwarming. Ze stoppen er vaak een wortel of tekening in voor het paard van Sinterklaas, zingen een liedje, en hopen de volgende ochtend iets terug te vinden: een klein cadeautje, een chocoladeletter of wat pepernoten.Kinderen beleven hier enorm veel plezier aan: het is spannend, magisch en versterkt het geloof in de goedheiligman.
Waar komt het schoen zetten vandaan?
De traditie van het schoentje zetten is al heel oud. In de middeleeuwen zetten arme mensen hun schoen in de kerk, in de hoop op een gift van rijke burgers of priesters. Op de naamdag van Sint-Nicolaas (6 december) werden die schoenen gevuld met eten of geld. Later verhuisde deze traditie naar huis, waar vooral kinderen hun schoen mochten zetten voor kleine verrassingen. Deze vorm van liefdadigheid maakte deel uit van de bredere geschiedenis van Sinterklaas, die eeuwen teruggaat tot de tijd van bisschop Nicolaas van Myra.
Lees hier meer over de geschiedenis van het schoen zetten, van kerk tot haard.
Wanneer mag je je schoen zetten?
Een veelgestelde vraag is: wanneer mag je je schoen zetten? Er is geen vaste regel, maar meestal gebeurt dit vanaf de intocht van Sinterklaas, die elk jaar rond half november plaatsvindt. Sommige gezinnen zetten elke week één keer hun schoen, bijvoorbeeld op woensdag of zaterdagavond. Anderen kiezen voor twee keer per week of net iets minder.
- Vanaf: zaterdag van de landelijke intocht
- Hoe vaak: 1–2 keer per week
- Tijdstip: ’s avonds voor het slapengaan
Tip: Maak er een vast moment van, bijvoorbeeld elke woensdagavond. Zo weten kinderen waar ze aan toe zijn én blijft het speciaal.
Er zijn bronnen die vermelden dat in de 15e eeuw in de Nicolaaskerk in Utrecht al kinderen hun schoen zetten. Een traditie met een lange geschiedenis dus!
Wat stop je in je schoen?
Kinderen doen graag iets in hun schoen voor Sinterklaas of zijn paard. Populaire dingen om in de schoen te doen:
- Een mooie tekening of brief
- Een wortel of appel voor het paard
- Een zelfgemaakt knutselwerkje
- Een liedje op papier of een verlanglijstje
En natuurlijk hoort daar een vrolijk Sinterklaasliedje bij, zoals “Sinterklaasje bonne, bonne, bonne”.
Wat zit er de volgende ochtend in?
De volgende ochtend is het natuurlijk spannend: heeft Sinterklaas iets achtergelaten? Vaak zijn het kleine cadeautjes, zoals:
- Chocoladeletters of pepernoten
- Klein speelgoed (autootje, poppetje, bal)
- Stickers of kleurboekjes
- Knutselspullen zoals stiften of klei
- Soms een kort briefje van Sinterklaas
Let op: het gaat niet om dure cadeaus, maar om het plezier en de beleving!
Leuke variaties op schoen zetten
Wil je het nog leuker maken? Probeer dan eens deze creatieve ideeën:
- Laat een briefje met opdrachtje achter (“Teken vandaag een paard voor Ozosnel!”)
- Maak een schoen-dobbelspel: gooi een dobbelsteen, bij 6 mag je de schoen zetten!
- Laat de kinderen zelf een brief terugvinden van de Pieten of Sint
- Maak een foto of video van het moment voor later
Tips voor ouders
- Houd het klein en gezellig, het gaat om de magie
- Maak een schoenenschema en hang dat op de koelkast
- Varieer in inhoud: soms iets lekkers, soms iets creatiefs
- Gebruik een persoonlijk briefje van de Sint om complimenten of tips te geven
- Schoen zetten voor peuters en kleuters
- Schoen zetten op school of kinderdagverblijf
Zo houd je de magie van het schoen zetten levend én geef je het een leuke, leerzame draai.
Schoen zetten op school of bij opa en oma
Ook op school, kinderdagverblijf of bij opa en oma mogen kinderen soms hun schoen zetten. Spreek goed af met leerkrachten of familieleden hoe vaak dit gebeurt. Voor kinderen is het extra spannend om te ontdekken dat Sinterklaas ook daar komt!
Veelgestelde vragen over schoen zetten
- Mag je meerdere schoenen zetten?
- Meestal zet je één schoen per kind, anders wordt het wat veel voor de Pieten!
- Moet er altijd een wortel in?
- Dat is leuk, maar geen verplichting. Het gaat om het gebaar voor het paard.
- Moet er altijd iets in de schoen zitten?
- Nee, soms laat de Sint alleen een briefje of liedje achter. Juist die afwisseling houdt het spannend.
Waarom is schoen zetten goed voor kinderen?
Het ritueel van schoen zetten is niet alleen leuk, maar ook waardevol voor de ontwikkeling van kinderen. Het stimuleert fantasie, creativiteit en ritme. Het idee dat Sinterklaas ’s nachts langskomt, helpt jonge kinderen om in magisch denken te geloven, een normale en belangrijke fase in de kleuterjaren. Ook leren kinderen geduld: ze moeten wachten op het juiste moment én op de verrassing de volgende ochtend. Bovendien geeft het ouders een mooie kans om complimenten of leerzame tips te verwerken in een persoonlijk briefje van de Sint.
De magie blijft, ook in digitale tijden
Schoen zetten is een van de mooiste tradities rond Sinterklaas. Het brengt verwondering, plezier en een beetje magie in huis. Door het goed te begeleiden en af te wisselen, blijft het elk jaar weer een feest voor jong én oud.Zelfs in deze digitale tijd blijft het schoentje zetten populair. Sommige kinderen maken tegenwoordig een tekening op een tablet, of zingen een liedje in voor Sinterklaas via een app. Er zijn zelfs websites waarop kinderen een digitaal schoentje kunnen zetten.Toch blijft het fysieke moment, het zetten van een echte schoen, het stoppen van een wortel en het zingen bij het haardvuur onovertroffen. Het is precies dat tastbare en nostalgische moment dat deze traditie zo waardevol maakt, generatie na generatie.
TIP!: Wil je kinderen alvast in de stemming brengen? Laat ze een kleurplaat van het schoentje zetten inkleuren voordat Sinterklaas en zijn Pieten langskomen.