Jan Schenkman
Wie was Jan Schenkman en welke rol heeft hij gespeeld bij de ontwikkeling van het Sinterklaasfeest zoals wij dat nu kennen? Jan Schenkman (1806-1863) was een Amsterdamse onderwijzer en dichter. Het werk van Schenkman is van grote invloed geweest op ons huidige Sinterklaasfeest.
Historisch perspectief
Sinterklaas vieren is een van de meest geliefde tradities in Nederland dat een lange historie kent. Hoewel het feest al eeuwenlang wordt gevierd, heeft het zijn huidige vorm en tradities grotendeels te danken aan de invloed van Jan Schenkman. Om deze invloed beter te begrijpen, moeten we teruggaan naar de 19e eeuw, een tijd waarin Nederland grote veranderingen onderging in de samenleving en cultuur.
Het Sinterklaasfeest was dus al bekend in Nederland, maar er was geen sprake van een uniforme nationale traditie. Verschillende regio's vierden het feest op hun eigen manier, met variaties op de figuur Sinterklaas en de tradities die ermee gepaard gingen. Het moderne Sinterklaasfeest voor kinderen vond zijn oorsprong in de 19e eeuw nadat Jan Schenkman zijn kinderboek Sint Nikolaas en zijn knecht uitbracht.
Kinderboek Sint Nikolaas en zijn Knecht
In 1850 publiceerde Jan Schenkman een kinderboek genaamd "Sint Nikolaas en zijn knecht". Dit boek kan worden beschouwd als een keerpunt in de geschiedenis van het Sinterklaasfeest in Nederland. Schenkman introduceerde een aantal nieuwe elementen die sindsdien deel uitmaken van de Nederlandse Sinterklaasviering.
Schenkman gaf Sinterklaas een nieuwe uitstraling. Hij beeldde hem af als een statige, vrolijke, vriendelijke oude man met staf en een lange witte baard, gekleed in een rode mantel met mijter. Deze iconische aankleding van Sinterklaas is sindsdien diep geworteld in de Nederlandse cultuur en wordt nog steeds gebruikt tijdens de huidige Sinterklaasfeesten. Schenkman introduceerde ook de figuur Zwarte Piet, Sinterklaas zijn trouwe knecht. Hij beeldde Zwarte Piet af als een vrolijke en ondeugende helper, gekleed in een kleurrijke outfit met een baret met veer en een zwart geschminkt gezicht. Deze representatie van Zwarte Piet is sindsdien een kenmerkend onderdeel geworden van het Sinterklaasfeest in Nederland. Daarnaast liet Schenkman de Sint vanuit Spanje aankomen in Nederland per stoomboot.
De impact op het Sinterklaasfeest
Het werk van Jan Schenkman heeft een enorme impact gehad op het Sinterklaasfeest in Nederland. Door zijn boek en illustraties werd het beeld van Sinterklaas en Zwarte Piet gemeengoed in de samenleving en werd daardoor onderdeel van de Nederlandse cultuur. Zijn creaties vormden de basis voor de traditionele Sinterklaasvieringen die we vandaag de dag kennen. Schenkman's werk heeft ook bijgedragen aan de nationale eenheid en identiteit van Nederland. Het Sinterklaasfeest, dat immers voorheen regionaal werd gevierd, werd vanaf toen een gedeelde traditie die door het hele land werd gevierd.