Pakjesboot – de Stoomboot van Sinterklaas

De Pakjesboot, ook wel bekend als de stoomboot van Sinterklaas, is al sinds 1985 een iconisch onderdeel van de landelijke Sinterklaasintocht. Het schip waarmee Sinterklaas en zijn Pieten ieder jaar uit Spanje aankomen in Nederland, heeft een rijke geschiedenis en is uitgegroeid tot een geliefd symbool voor jong en oud.

Geschiedenis van de Pakjesboot

In 1985 werd voor het eerst de Hydrograaf ingezet als Pakjesboot 12 tijdens de tv-uitzending van de landelijke intocht van Sinterklaas. Dit voormalige inspectieschip van de Koninklijke Marine uit 1910 kreeg de bijnaam 'Pakjesboot 12' en werd sindsdien jarenlang gebruikt als officiële stoomboot van Sinterklaas.

De keuze voor de Hydrograaf was geen toeval. Het schip heeft een klassieke uitstraling met een kenmerkende gele opbouw en houten details. Dit sloot perfect aan bij het traditionele beeld van de stoomboot waarmee Sinterklaas Nederland binnenvaart. De eerste keer dat de boot werd gebruikt tijdens de landelijke intocht in 1985, was een groot succes en sindsdien is Pakjesboot 12 niet meer weg te denken uit het collectieve geheugen van Nederland. Hoewel het schip feitelijk een motorschip is, werd in 2005 een rookmachine geplaatst om het stoomschipeffect na te bootsen. Zo bleef het visuele plaatje kloppen met de eeuwenoude mythe van Sinterklaas die per stoomboot uit Spanje komt. Voor kinderen is het belangrijk dat de magie klopt, en dus zorgt een beetje rook voor dat extra stukje verwondering. Bij het zien van de aankomst hoort natuurlijk ook het bekende liedje "Zie ginds komt de stoomboot", dat elk jaar opnieuw wordt meegezongen door kinderen langs de kade.

Van Hydrograaf naar de Stoomboot

De Hydrograaf diende decennialang als het decor voor de aankomst van Sinterklaas. Maar naarmate de logistiek complexer werd en de locaties wisselden, bleek het steeds moeilijker om altijd hetzelfde schip te gebruiken. In 2022 werd daarom besloten om niet langer een specifiek schip te benoemen als 'Pakjesboot 12', maar simpelweg te spreken van De Stoomboot. Zo blijft de magie bestaan, ook wanneer verschillende schepen worden gebruikt. Dankzij deze verandering kunnen er flexibelere keuzes worden gemaakt bij de organisatie van de intocht, terwijl het voor het publiek nauwelijks merkbaar is. De magie zit immers niet in het schip zelf, maar in de aankomst van Sinterklaas, zijn Pieten en natuurlijk de spanning rondom Pakjesavond.

Technische weetjes over de stoomboot

• De oorspronkelijke Pakjesboot 12 was de Hydrograaf, gebouwd in 1910.
• Het schip heeft een lengte van 40 meter en een kenmerkende gele opbouw.
• In 2005 is een rookmachine toegevoegd voor het "stoom-effect".
• Sinds 2022 spreekt men van "De Stoomboot" in plaats van Pakjesboot 12.
• De Hydrograaf is officieel een motorschip en geen stoomschip.
• Het schip werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt als hospitaalschip.

Nog wat interessante weetjes: Het werd op de Rijkswerf Willemsoord in Den Helder gebouwd, is 40 meter lang, 6,70 meter breed en heeft een diepgang van 2,60 meter. Oorspronkelijk was het uitgerust met een stoommachine, maar tegenwoordig vaart het met een dieselaandrijving. Het schip weegt ongeveer 260 ton en heeft een stalen romp met houten opbouw. Dankzij de klassieke lijnen en de gele kleur is het schip direct herkenbaar tijdens de intocht van Sinterklaas. De Hydrograaf is geregistreerd als varend monument en wordt liefdevol onderhouden door vrijwilligers en liefhebbers van maritiem erfgoed.

Waar legt de stoomboot van Sinterklaas aan?

De stoomboot van Sinterklaas komt ieder jaar tijdens de landelijke intocht aan in een andere Nederlandse stad of dorp. Bekende aankomstlocaties zijn onder andere Groningen, Amsterdam, Hoorn, Maassluis en Harderwijk. De route van de stoomboot is altijd een verrassing en wordt ieder jaar bekendgemaakt via het Sinterklaasjournaal. De aankomst is een feestelijk moment dat vaak live op televisie wordt uitgezonden. Kinderen staan met hun ouders langs de kade, zwaaien met vlaggetjes en zingen Sinterklaasliedjes. De spanning is voelbaar: zit de boot vol pakjes? Zijn alle Pieten aan boord? En hoe is de stemming van de goedheiligman zelf?

Pakjesboot 12 in het Sinterklaasjournaal

In het populaire Sinterklaasjournaal speelt Pakjesboot 12 vaak een centrale rol. Regelmatig zijn er avonturen, problemen of grappen die plaatsvinden op of rond de boot. Denk aan een kwijtgeraakte staf, een machine die hapert, of een Piet die per ongeluk in Spanje is achtergebleven. Het Sinterklaasjournaal versterkt het verhaal rond de Pakjesboot en maakt het voor kinderen nog spannender om te volgen. Het bootavontuur is elk jaar weer anders, maar het eindigt altijd goed: Sinterklaas komt aan en het feest kan beginnen.

Bekijk de stoomboot in actie

Bekijk hieronder een leuke video met de Hydrograaf in actie.